Балжмаахан
Эрхлэн гаргасан: Сэлэнгэ пресс
- ISBN: 978-99978-7-272-2
- Хавтас: Зөөлөн
- Хэвлэгдсэн он: 2020
- Хуудас: 328
- Хэмжээ: 145х202 мм
- Жин: 397
- Үлдэгдэл: Дууссан
Энэхүү романд Хойд нутгаасаа нүүдэллэн ирж Монгол нутагт суурьшаад, жаргалтай зовлонтой амьдралын замыг зүрх зориг, сэтгэл оюун, хатамж сэрэмжээрээ зоримог туулсан буриадын ард түмний, тэр дундаа голдуу буриад hамгад хөгшид, дунд насны болон балчир шаавай басагадын тухай өгүүлсэн юм.
*БАЛЖМААХАН* романы хэсгээс...
...Олон таван үггүй атлаа цаанаа л нүдэнд дулаахан, буурал үстэй хижээл насны эр ихэнх буриад эрчүүдийн адилаар эхнэрийнхээ гуйлт хүсэлтийг биелүүлэхгүй л бол эрүүний шөл ахиухан ууна гэдгээ мэддэг бололтой, *За охин минь явья даа* гэсээр намайг дагуулан гэрээсээ гармагц явган явж эхлэхэд нь би бяцхан гайхаж, *Сергей Борисович! Хоёулаа такси барихгүй юмуу?* хэмээн асуутал *Энүүхэн хооронд таксины хэрэг юу байна* гэж аядуухан өгүүлээд хамтдаа яаралгүйхэн алхсаар төд удалгүй бид хоёр өнөө алдартай Лениний том толгойт хөшөөний арын байшинд орох шинжтэй болоод явчихлаа шүү. Би гайхахын ихээр гайхаж, *Уучлаарай, энэ хөшөөний арын том байшин чинь Төв холбоо байсан юмуу?* гэж гэнэн хонгор хөөрхөн гэгчийн асуулт тавьсанд мань эр мушилзаад *Чамайг би өөрийнхөө өрөөнөөс яриулбал илүү тухтай, айван тайван ярих юм болов уу гэж л бодсон юм. Бодвол танай ээж чамайг тухтай байцаах биз, Дуся тэр хоёр нэг эхэлбэл зогсохоо мэдэхгүй байж таараа* гэж доогтойхон мушилзаад өнөө том байшингийн үүдэнд иртэл цэрэгжсэн харуул угтаж, түүнд пропускаа гаргаж үзүүлснийхээ дараа надад хандаж *Чи харин азтай буриад охин байна даа. Буриадын Засгийн газрын ордонд орж үзээгүй эндхийн иргэд олон байгаа шүү. Гэтэл чи хаа байсан Монголоос ирээд орж үзэх нь дээ* гэж хэлмэгц миний хөл сулрах шиг болоод, хэл яриа ээдрээд, тэр дороо барьц алдах нь тэр!
Осолтгүй л уртаа гэгчийн коридороор улаан хивсэнцэр тэв тэгшхэн дэвссэн байсныг нь санаж байхын сацуу том том царс модон юмуу гэлтэй их л гоё гоё өндөр хаалганууд хажуугаар харагдасхийгээд өнгөрөөд л байсныг нь тод санаж байна. Ингээд явсаар байгаад дотроо өөд өөдөөсөө харсан хаалгатай томоо гэгчийн үүдний өрөөнд орж ирээд тэрээр халааснаасаа түлхүүрээ гаргах хооронд би хаалган дээр *Зөвлөх С.Б.МАШКИН* гэх бичигтэй хаягийг нь харж амжихдаа *За хө, мань эр ч үнэхээр том хүн юм биш үү?* гэж бодохтойгоо зэрэг бүүр ч сандарч гарлаа. Уужим том албан өрөөнд орсон залуу бүсгүй айсан гайхсандаа таг мэлэрч зогсохыг харсан ах гуай ширээ рүүгээ дөхөж очоод тэнд байсан 4,5 янзын, дамартай дамаргүй утаснуудынхаа нэгнийх нь харилцуурыг аваад *Улаанбаатарын төдөн дугаартай утас руу холбож өгөөч!* хэмээн намуухан дуугаар хэлээд надад хандаж *Охин минь, тайван яриарай, айж сандрах болон яарах зүйлгүй* гэсээр харилцуураа өглөө.
Оройн 21 цаг өнгөрчихсөн байхад *Одоо ч ярихаасаа өнгөрөв бололтой* гэж бодож суусан байх гэмээр сандарсан дуугаар ээж минь харилцуураа аваад намайг байцааж гарлаа. Гэнэтхэн миний маадгар зан хөдөлж, *Мама? Та намайг хаанаас ярьж байна гэж бодож байна? Би Буриадын Засгийн газрын ордноос ярьж байна. Миний дэргэд Машкин ах байна. Танд мэнд дамжуулаарай гэсэн шүү. Би сайн явж ирсэн, эднийд тухлаг сайхан байна оо, Дуся эгч бид хоёр өдөржингөө захаар явсан* гэж ярьж эхлэхтэй минь зэрэгцээд ээж харилцуурын цаанаас *Чи одоо гэрээсээ хол газар очингуутаа архи уугаад байхдаа яадаг юм бэ? Согтуугаар солиороод Засгийн газрын ордон мордноос ярьж байна гэж тоглоом хийх чинь яамай л байна. Чамайг ер нь яая даа байз, манай буриадууд болсон хойно архидуулаа биз. Чи ч чи, уугаад байхдаа яадаг юм?* хэмээн уцаарлангуй чанга дуугаар зэмлэж гарахад нь би харилцуураа чихнээсээ аваад Сергей Борисович гуайд хандаж *За тэр, ээж минь үнэмшихгүй намайг согтуу байна гээд байна шүү дээ, та түүнд хэлээд өг дөө* гэхэд минь тэрээр харилцуурыг аваад ээжтэй ярьж намайг *аварлаа*. Түүнтэй ярьсны дараа ээжийн дуу гайхалтай уяхан болж *Бурхаааан, бурхан үзэг оройдоо, ямар жигтэй юм гээшиг үү? Манай Нарашка ийм л хийморьтой басаган даа, биднийгээ төлөөлөөд тийм том газар ороо байна, ийм hонин hайхан юм гэжэ баhа байдаг аа?* гэж ирээд л урсгаж гарлаа...
Ингээд ээжийгээ гайхшируулж дуусаад бид хоёр түүний өрөөнөөс гарч, тэр эрхмийг өрөөнийхөө гэрлийг унтрааж, хаалгаа түгжиж байх хооронд би эсрэг талын үүдний бичээсийг уншаад бас эрүү мултрах шахав. Учир нь түүн дээр *Бурят ССР-ийн Сайд нарын зөвлөлийн Дарга В.САГАНОВ* гэж бичсэн байхыг сая л олж уншаад *Бурхан минь, Сергей Борисович! Та чинь В.Саганов гуайн Зөвлөх юм байна ш дээ, пэээш, би сая л харлаа. Жинхэнэ *Человек с большой буквы* гэдэг хүн чинь та байна даа? Даанч Дуся эгч таныг дандаа л *Сергей Борисович* гэж ирээд л гэртээ ч авгайлаад дуудаад байдаг чинь ихээ учиртай байсан байна шүү* гэж хэлэхэд минь тэр эрхэм долоовор хуруугаа уруулдаа наагаад *Чишшш, бага мэдвэл бөх унтдаг* гэж мэднэ биз дээ хэмээн жоготойхон гэгч инээмсэглэж билээ...
Ж.НАРАНА
